H πρόσφατη αναστολή κυκλοφορίας της ελληνικής έκδοσης του περιοδικού Esquire πυροδοτεί ντόμινο εξελίξεων σε μία βιομηχανία που η απαξίωση, έγινε ο λάκκος των λεόντων για τα ελληνικά έντυπα.
Γεννήθηκα, μεγάλωσα και θέλω να πεθάνω μέσα σε περιοδικά και σε βιβλία. Τόσο που τελικά το έκανα επάγγελμα. Λατρεύω την μυρωδιά, την ύλη που μπορώ να ξεφυλλίζω ανά πάσα στιγμή, το υπέρβαρο που πληρώνω κάθε φορά που γυρνάω από ταξίδια.Για μένα ήταν πάντα το παράθυρο στον κόσμο που ονειρευόμουν από μικρός.
Η γοητεία της ξεφυλλίσματος, τα ατελείωτα ξενύχτια της προετοιμασίας των θεμάτων μου και οι άπειρες συνεννοήσεις διαφορετικών συνεργατών, όλα ασκούν μία μαζοχιστική γοητεία, για μία βιομηχανία που μου επέτρεψε να ζω και να πραγματοποιώ ολοκληρωμένα όλα τα όνειρά μου.
Με την έλευση όμως του ηλεκτρονικού τύπου κατάφερα παράλληλα, να ικανοποιήσω μία ακόμη άμεση ανάγκη μου: αυτή της δωρεάν διάθεσης, του καθόλου υπέρβαρου στα αεροδρόμια, αλλά και ενός απίστευτου τρόπου ανάγνωσης μέσα από εκπληκτικά gadgets τελευταίας τεχνολογίας. Ένας πλουραλισμός και μία αφθονία ενημέρωσης ανά λεπτό, με ανοιχτές πόρτες σε θέματα και εξελίξεις που ίσως με τα περιοδικά να παρέβλεπα ή ακόμη και να αγνοούσα. Μου άρεσε δε και αυτό τόσο πολύ, που έγινε μία ακόμη επαγγελματική μου δραστηριότητα, μέσα από το queen.gr.
Ποτέ όμως δεν πίστεψα, ότι το ένα μέσο θα αντικαταστήσει το άλλο. Και μαζί μου συμφώνησαν και πολλοί μεγάλοι διεθνείς εκδοτικοί οίκοι που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο αυτόνομα, με διαφορετική θεματολογία για να ενδυναμώσουν τις πωλήσεις των εκδόσεων τους και ποτέ για να τις παροπλίσουν. Η φήμη ότι το Εsquire συμφερόντων Imako θα έκλεινε προϋπήρχαν καιρό. Όπως και οι φήμες που μιλάνε για το θάνατο το έντυπου τύπου και την στροφή των αναγνωστών στον ηλεκτρονικό. Προσωπικά όταν κλείνει ένα περιοδικό -και το συγκεκριμένο είχε και σημαντικό λόγω ύπαρξης- κλείνει για εμένα ένα ακόμη μικρό παράθυρο στον κόσμο, αφήνει ανθρώπους χωρίς δουλειά, αλλά και αναγνώστες χωρίς όνειρα.
Αναμένονται πολλές ακόμη αναστολές κυκλοφορίας γνωστών περιοδικών και από άλλους εκδοτικούς οργανισμούς. Δεν πιστεύω επ' ουδενί και μόνο στην παρούσα οικονομική συγκυρία, για τον άδοξο τρόπο του τέλους περιοδικών τέτοιας σημασίας. Αυτή είναι μόνο η αφορμή για να φανεί το γενικό «ξεβράκωμα» των ελληνικών εκδόσεων μπροστά στην λαίλαπα του ΔΝΤ και ενός πολιτικού νηπιαγωγείου που μας ευνουχίζει δεκαετίες τώρα. Τι έφταιξε;
Σίγουρα η μεγαλομανία των ελληνικών επιχειρήσεων που θέλουν να γίνουν όλοι Conde Nast –Vogue, GQ, Love κ.α- με πολλές επίδοξες Wintour αρσενικού και θηλυκού γένους, που στα δύσκολα τελικά, θέλουν πάνες. Οι τρομεροί και φοβεροί γνώστες της ρήσης «αυτά θέλει ο κόσμος» που ποτέ δεν βγήκαν να δουν πως ζει αυτός ο κόσμος, τι θέλει ή τι θα τον κάνεις να ποθήσει και να λαχταρά. Γιατί ένα περιοδικό είναι σαν μικρού –ή μεγάλου- μήκους ταινία με πρωταγωνιστές, πλοκή και καλούς σκηνοθέτες σε ύλη και εικόνα. Πόσοι μπορεί να υπάρχουν, για ουσιαστική δημιουργία, αλλά και για κατανάλωση;
Το πρώτο και πιο βασικό είναι η απομάκρυνση από τα «σιγουράκια», τις αντιγραφές, τα τετριμμένα τόσων χρόνων και να πας πολύ παραπέρα αναθεωρώντας δραστικά την ύλη σου, πιστός σε μία νέα φιλοσοφία. Πρέπει να φρεσκάρεις, να φανατίσεις το κοινό που θες να σε αγοράζει κάθε εβδομάδα, μήνα, μέρα ακόμη και σε κακές οικονομικά εποχές. Πρέπει με κάθε τρόπο να είσαι απαραίτητος στον αναγνώστη, αλλιώς θα σε ξεχάσει. Και γίνεται αυτό;
Φυσικά και ναι, όταν δεν τους υποτιμάς, όταν δεν τους σερβίρεις μήνας μπει μήνας βγει, ακριβώς το ίδιο ξαναζεσταμένο φαγητό, με τους ακριβώς ίδιους και τους ίδιους συνεργάτες και προπάντων ιδέες που στην καλύτερη, είναι για εξυπηρέτηση διαφημιζόμενων πελατών, σε κατάλογο φτηνού σούπερ μάρκετ, που διανέμεται δωρεάν. Η ποιότητα;
Μα είμαστε στην Ελλάδα! Εδώ απαγορεύεται διά ροπάλου η αυθεντική ιδέα, το δημοσιογραφικό ρίσκο, η ξεκάθαρη οπτική. Να δούμε τι κάνουν οι ξένοι και ας το αντιγράψουμε. Τι και αν η κουλτούρα, ο τρόπος ζωής και η φιλοσοφία τους είναι άλλη; Για να το κάνουν οι ξένοι, έτσι πρέπει «να είναι». Εύκολα, γρήγορα, τέλος.
Η έλευση όμως των digital media είναι ο επόμενος πρωταθλητής στον χώρο και αν δεν κάνεις προπόνηση δεν θα φταίει που θα σε νικήσει στην επόμενη κούρσα. Αν βέβαια δεν έχεις γαλουχήσει τον αναγνώστη σου, να αγοράζει φτηνά δώρα σε συσκευασία περιοδικού. Γιατί όταν κάθε μήνα διαφημίζεις μόνο την πραμάτεια που δίνεις δώρο, «διατάζεις» τον αναγνώστη σου να πετάξει το έντυπο. Αλλοίμονο όταν σου τελειώσουν τα «δώρα».
Η έλευση όμως των digital media είναι ο επόμενος πρωταθλητής στον χώρο και αν δεν κάνεις προπόνηση δεν θα φταίει που θα σε νικήσει στην επόμενη κούρσα. Αν βέβαια δεν έχεις γαλουχήσει τον αναγνώστη σου, να αγοράζει φτηνά δώρα σε συσκευασία περιοδικού. Γιατί όταν κάθε μήνα διαφημίζεις μόνο την πραμάτεια που δίνεις δώρο, «διατάζεις» τον αναγνώστη σου να πετάξει το έντυπο. Αλλοίμονο όταν σου τελειώσουν τα «δώρα».
Ευτυχώς, για μία ακόμη φορά τα περιοδικά εισαγωγής θα σώσουν την κατάσταση και θα επιβιώσουν, όπως κάνουν χρόνια τώρα. Σε καλύτερη τιμή και χωρίς δώρα. Γιατί μπορεί να χάνεις τη μάχη, αλλά συνεχίζεις με στρατηγική για να κερδίσεις τον πόλεμο.
Για να ζητάς από το διαφημιζόμενο να επενδύσει και από τον αναγνώστη να σε αγοράσει, πρέπει να έχεις φαντασία, τόλμη, γνώση και αποφασιστικότητα. Πρέπει να είσαι ηγέτης. Διαφορετικά δεν πλησιάζεις μία βιομηχανία που δημιουργεί αυθεντικές πολιτιστικές κουλτούρες για παραπάνω από έναν αιώνα, διεθνείς αγοραστικές συνήθειες και σημαντικές τάσεις στη παγκόσμια μόδα. Γιατί αν δεν τις μυρίσεις πρώτα στο χαρτί, τότε σημαίνει ότι γεννήθηκες καμένος.
