Διαστάσεις πολιτικού σκανδάλου αποκτά πλέον ο προκλητικά διερυμένος τρόπος εφαρμογής της βουλευτικής ασυλίας στην Ελλάδα. Νέα, η δεύτερη μετά το 2006, καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ανοίγει, έστω και καθυστερημένα, το δρόμο για σημαντικές αλλαγές στο σημερινό καθεστώς, το οποίο παρέχει «κοινοβουλευτική κάλυψη και ασυλία» συλλήβδην σε όλους τους εγκαλούμενους βουλευτές, ανεξάρτητα από την πράξη για την οποία κατηγορούνται!
Η χώρα μας έχει καταδικαστεί ήδη από το 2006, στην υπόθεση Τσαλκιτζή, επειδή η Βουλή αρνήθηκε παράνομα να άρει την ασυλία βουλευτή, για διαφορά που δημιουργήθηκε όταν εκείνος ήταν ακόμη δήμαρχος. Η νέα απόφαση του Ευρωδικαστηρίου, που εκθέτει το ελληνικό πολιτικό σύστημα, αφορά μια ποινική πτυχή της αστικής διαφοράς, οικογενειακού χαρακτήρα, μεταξύ του Πολ. Συγγελίδη και της βουλευτού του ΠΑΣΟΚ Μιλένας Αποστολάκη, πρώην συζύγου του.
Αυτόματα άρση
Οι αποφάσεις του Ευρωδικαστηρίου του Στρασβούργου συνδέουν ευθέως τη βουλευτική ασυλία με την άσκηση των καθηκόντων κάποιου στο πλαίσιο των κοινοβουλευτικών αρμοδιοτήτων του. Το σκεπτικό είναι ότι έτσι προστατεύεται η ελευθερία έκφρασης των βουλευτών και κατοχυρώνεται η ανεξαρτησία της πολιτικής δράσης τους. Οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα δεν υπάγεται στο πλαίσιο προστασίας και πρέπει να οδηγεί αυτόματα στην άρση της ασυλίας των εμπλεκόμενων πολιτικών προσώπων.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις όμως δεν έκαναν απολύτως τίποτα για να συμμορφωθούν με τις καταδικαστικές αποφάσεις και την πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Αντίθετα μάλιστα τα δύο κόμματα εξουσίας (Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ) εξακολουθούν μέχρι σήμερα να εφαρμόζουν την ίδια πρακτική. Απορρίπτουν εν χορώ το σύνολο σχεδόν των αιτημάτων άρσης της ασυλίας βουλευτών. Ακόμη και τον περασμένο μήνα η νεοεκλεγείσα Βουλή απέρριψε, προκλητικά για πολλούς, 7 τέτοια εισαγγελικά αιτήματα. Χαρακτηριστικά, για τον βουλευτή Θ. Καράογλου ζητούνταν άρση ασυλίας προκειμένου να ασκηθεί δίωξη για παράνομη είσοδό του σε γήπεδο, ενώ για τον κ. Αργ. Ντινόπουλο για αδικήματα που κατηγορείται ότι διέπραξε ως δήμαρχος Βριλησσίων.
Οι συνταγματολόγοι
Οπως έλεγαν συνταγματολόγοι στην «Ε», η πιο ενδεδειγμένη λύση του απαράδεκτου -όπως έχει εξελιχθεί- προβλήματος θα ήταν να αποφασίσουν τα δύο μεγάλα κόμματα να αλλάξουν τη πρακτική τους και να εναρμονιστούν με όσα επιτάσσουν το Σύνταγμα, ο Κανονισμός της Βουλής και η νομολογία του Στρασβούργου. Να απορρίπτουν, δηλαδή, μόνο τις αιτήσεις άρσης ασυλίας που έχουν σχέση με την έκφραση γνώμης και την άσκηση πολιτικών δραστηριοτήτων των βουλευτών. Αυτή η στάση θα ήταν άλλωστε συνεπής και με όσα διακηρύσσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για αλλαγές στον νόμο περί ευθύνης υπουργών και περιορισμό των προνομίων που έχουν σήμερα οι υπουργοί (π.χ. ο υπερβολικά μικρός χρόνος παραγραφής των αδικημάτων).
Η υπόθεση Συγγελίδη
Στην πιο πρόσφατη περίπτωση ο κ. Συγγελίδης, μετά τη διάλυση του γάμου του το 2004 με την κ. Αποστολάκη, εγκαλούσε ποινικά την πρώην σύζυγό του για παραβίαση των όρων επικοινωνίας του με το παιδί τους, όπως είχαν καθοριστεί με απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών.
Η Βουλή των Ελλήνων απέρριψε το αίτημα να αρθεί η βουλευτική ασυλία της κ. Αποστολάκη, με αποτέλεσμα ο πρώην σύζυγός της να προσφύγει στο Στρασβούργο. Οι ευρω-δικαστές με πλειοψηφία 6 προς 1 (μειοψήφησε ο Ελληνας ad hoc δικαστής Σπ. Φλογαΐτης, υποστηρίζοντας ότι η προσφυγή Συγγελίδη έπρεπε να κηρυχθεί απαράδεκτη) έκριναν ότι η απόρριψη του αιτήματος άρσης ασυλίας παραβιάζει το δικαίωμά του να έχει πρόσβαση στα ελληνικά δικαστήρια (άρθρο 6 παράγραφος 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων).
Το Ευρωδικαστήριο δεν είδε καμιά σύνδεση μεταξύ της επίδικης συμπεριφοράς της κ. Αποστολάκη και των βουλευτικών καθηκόντων και επιδίκασε συνολική αποζημίωση 19.000 ευρώ στον πρώην σύζυγό της. Θεωρεί επίσης στοιχείο άνισης μεταχείρισης το γεγονός ότι, ενώ ο κ. Συγγελίδης εμποδίζεται να κινηθεί ποινικά εναντίον της βουλευτού, πρώην συζύγου, εκείνη διατηρεί το δικαίωμα αυτό! Το ίδιο ακριβώς σύμπτωμα είχε παρουσιαστεί και στην υπόθεση Τσαλκιτζή, στην οποία ο βουλευτής, απαλλαγμένος από ποινικά βαρίδια, δίκαζε και καταδίκαζε τον αντίδικό του στα δικαστήρια! *
! Για παραβίαση του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης καταδικάστηκε, παράλληλα, χθες η Ελλάδα από το ΕΔΑΔ, στην υπόθεση της προσφυγής του δικηγόρου Γιώργου Αλφαντάκη. Κρίνοντας από τα περιστατικά που ο ενάγων εξέθεσε και με βάση τα οποία υποχρεώθηκε να καταβάλει αποζημίωση για δηλώσεις που είχε κάνει στα τηλεοπτικά κανάλια γύρω από τη δικαστική εξέλιξη που είχε η διαμάχη γνωστής τραγουδίστριας, της οποίας είχε αναλάβει την υπεράσπιση, το Δικαστήριο έκρινε ότι στην περίπτωση Αλφαντάκη υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος ελευθερίας της έκφρασης, καταδίκασε την Ελλάδα και επιδίκασε στον ενάγοντα αποζημίωση, για ηθική βλάβη, το ποσό των 12.939 ευρώ.
